Gıda Katkı Maddelerinin Fonksiyonel Sınıflandırılması Nasıldır?

Gıda Katkı Maddelerinin Fonksiyonel Sınıflandırılması Nasıldır?

Gıda katkı maddeleri EFSA,FDA ve Kodeks Alimentarius gibi bir çok kurum ve kuruluş tarafından farkl şekillerde sınıflandılmaktadır.Burada sadece bir sınıflamaya bağlı kalmaksızın katkı maddelerinin fonksiyonlarının anlaşmasına yönelik sade bir sınıflandırma yapılmıştır.Buna göre katkı maddeleri fonksiyonlarına göre şekilde sınıflandırılabilir:

Koruyucular:Mikroorganizmaların neden olduğu bozulmalara karşı koruyarak raf ömrünü uzatırlar.Böylelikle gıdaların bozulması ve bazen de gıda zehirlenmesi gibi olaylar önlenmiş olur.

Gıda asitleri:Gıdaya belirli bir ekşiliğin yada keskin tadın verilmesi için kullanılır.Asitler ekşiliğin yanında gıdanın korunmasına,rengin değişmemesine ve unlu mamüllerinin kabarmasınada yol açar.

Tamponlar:Asitliğin veya alkaliliğin belirli bir seviyede kalmasını sağlar

Emilgatörler:Yağda ve suda karışan maddelerin birlikte tekdüze karışmasını sağlar.Yağ ve suyu homojen olarak karıştıramazssınız ancak emülgatör eklenmesiyle bu sağlanabilir.

Tatlandırıcılar:Şeker tadı verilmesini sağlar.Bunların bir kısmı şekerden daha düşük kalorili olup daha çok tat verdiği halde,sekerle benzer kalori düzeylerine sahip olanlarıda vardır.

Antioksidanlar:Yağların havadaki oksijenle tepkimeye girerek okside olmasını dolayısıyla bozulmasını engellerler.Böylelikle yağların acılaşması,tatların bozulmasını ve renklerinin değişmesi önlenmiş olunur.

Lezzet Attırıcılar:Gıdanın lezzet ve/veya kokusunu geliştirirler.Bunu yaparken gıdanın kendi orjinal tat ve kokusu değişmeden kalır.

Lezzetlendirciler:Üretim esnasında kaybedilen lezzeti sağlar ve gıdayı daha lezzetli yapar.

Renklendiriciler:Gıdalara renk verir veya renklerini attırırlar.

Renk tutucular:Gıdanın rengini korur veya kuvvetlendirirler.

Topaklanmayı önleyiciler:Tuz ve benzeri halindeki ürünlerin serbestçe akmaları için topaklanmayı engellerler.

İtici gazlar:Gaz veya uçucu sıvı yapısında olup gıdanın bir kaptan ayrılmasını sağlarlar.

Nem Tutucular:Havadaki nemi emerek kurutulmuş meyve gibi gıdaların nemlenmesini engellerler.

Stabilizörler:Bir gıdadaki maddelerin tekdüze dağılımını ve mevcut rengin korunmasını sağlarlar.Genellikle emülgatörlerle beraber kullanılırlar.

Un beyazlatıcılar:Unun beyazlatması için kullanılırlar.

Un terbiye ajanları:Unlu mamüllerin kalitesini ve görünüşünü degiştirirler.

Kaplama ajanları:Şekerleme veya turunçgillerle parlak bir görünüm vermek veya koruyucu bir kaplama sağlamak amacıyla kullanılırlar.

Köpüklenmeyi önleyiciler:Köpük oluşmasını engelleyerek kaynama esnasında yüzeyde istenmeyen bir tabaka oluşmasını önlerler.

Köpüklendiriciler:Bir gazın bir gıda içinde tekdüze dağılmasını sağlarlar.

Koyulaştırıcılar:Dokuyu geliştirmek,kıvamını attırmak ve tekdüze kararlılığı sağlamak amacıyla kullanılırlar.

Jelleştiricler:Gıdalara jel kıvamını vermek için kullanılırlar.

Paketleme gazları:Havayla irtibatı olduğunda bozulmaya yatkın olan gıdaların paketlenmesinde havanın yerine kullanılırlar.Gıda etiketinde görünmeyebilirler.

Bağlayıcılar:Metal iyonlarını kendilerine bağlayarak inaktif kalmalarını sağlarlar.

Kabartıcılar:Gaz üreterek hamurun kabarmasını sağlarlar.

Serbest bıraktırıcı ajanlar:Gıdaların;üretildikleri makine,kalıp veya paketleme materyallerine yapışmasını engellemek için kullanılırlar.

Taşıyıcı ve taşıyıcı çözücüler:Katkı maddesinin fonksiyonunu değiştirmeden,daha kullanışlı ve etkin olmasını temin etmek için kullanılırlar.

Hacim attırıcılar:Bir gıdanın enerji değerini arttırmadan hacmini arttırmak amacıyla kullanılır;daha çok diyet ürünlere sindirilmeyen lifli gıdalar olarak eklenirler.

Sertleştiriciler:Meyve ve sebzede katılık veya gevrekliği sağlamak,jellerde ise sağlamlığı artırmak amacıyla kullanılırlar.

Maya için besinler:Mayalar,mayalanmayı sağlayan tek hücreli canlılardır.Uygun ortam bulduklarında yaşamak için uygun besin maddesi tüketirler ve bunun sonunda gaz üretirler.Örneğin hamura katılırsa ,mayalanma gerçekleşir ve üretilen gaz hamurun kabarmasını sağlar.Maya için besinler,mayaların bulunduğu ortama katılarak mayalanmanın verimli olmasını sağlarlar.

Bu yazımızı beğendiyseniz, ayrıca ''Gıda katkı maddesi yiyeceklere hangi amacla katılır? '' yazımızda ilginizi çekebilir.